Διάφορες αλλαγές γίνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό, συμπεριλαμβανομένων οργανικών, συναισθηματικών και κοινωνικών αλλαγών καθώς και ορμονικών αλλαγών που συνοδεύουν την εγκυμοσύνη, τη γέννηση και την περίοδο μετά τον τοκετό και η προσαρμογή σε αυτές τις αλλαγές μπορεί να προκαλέσει συναισθηματικά προβλήματα στις γυναίκες τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αλλά και μετά τον τοκετό.
Αρκετές έρευνες δείχνουν ότι η επιλόχειος κατάθλιψη είναι ένα κοινό πρόβλημα μετά τη γέννηση του παιδιού και μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα ζωής της μητέρας. Η περίοδος μετά τον τοκετό σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης διαταραχών της διάθεσης ενώ παρατηρείται αύξηση του ποσοστού εισαγωγής σε ψυχιατρικές κλινικές τους πρώτους 3 μήνες μετά τον τοκετό, με δραματική κορύφωση τις πρώτες 30 ημέρες.
Η επιλόχειος κατάθλιψη έχει σοβαρό αντίκτυπο στις μητέρες που εκδηλώνεται ως χαμηλότερη ποιότητα ζωής και ανικανότητα να φροντίσουν τον εαυτό τους, τον σύντροφό τους και τα βρέφη Σε μια μελέτη, το ποσοστό επιλόχειος κατάθλιψης κατά τη διάρκεια έξι έως οκτώ εβδομάδων μετά τον τοκετό ήταν 20,1 % ενώ η συχνότητα εμφάνισης μεταγεννητικής κατάθλιψης έχει αναφερθεί μεταξύ 0 % και σχεδόν 60 % σε μια ανασκόπηση μελετών από διαφορετικές χώρες. Επιπλέον, η εμφάνιση κατάθλιψης σε αυτές τις γυναίκες είναι μεγαλύτερη αργότερα στη ζωή τους. Σε μια άλλη έρευνα, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της μεταγεννητικής κατάθλιψης και της κατάστασης ευεξίας ενώ οι γυναίκες που έχουν υποφέρει από ένα επεισόδιο μείζονος κατάθλιψης μετά τον τοκετό αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο υποτροπής το έτος που ακολουθεί μια άλλη γέννα.
Η έναρξη της επιλόχειας κατάθλιψης μπορεί να είναι την τέταρτη εβδομάδα μετά τον τοκετό, αν και συνήθως ανιχνεύεται μεταξύ της έκτης και της δωδέκατης εβδομάδας μετά τον τοκετό. Τα γενικά συμπτώματα αυτών των γυναικών περιλαμβάνουν καταθλιπτική διάθεση, αδυναμία, απογοήτευση, διέγερση, ψυχολογική δυσφορία και διαταραχές ύπνου. Οι κύριοι προδιαθεσικοί παράγοντες για κατάθλιψη μετά τον τοκετό είναι το ιστορικό ψυχικών διαταραχών, η κατάθλιψη κατά την εγκυμοσύνη, η κοινωνικοοικονομική ανεπάρκεια και η ύπαρξη άλλων ιατρικών καταστάσεων. Επιπλέον, τα προβλήματα σωματικής υγείας μετά τον τοκετό είναι συχνά και σχεδόν το 70% των μητέρων αντιμετωπίζει τουλάχιστον ένα πρόβλημα σωματικής ευεξίας λόγω του τοκετού. Αυτά τα προβλήματα σχετίζονται με λειτουργικούς περιορισμούς ενώ η ποιότητα ζωής μετά τον τοκετό σχετίζεται με τα κοινωνικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά της μητέρας, τους παράγοντες γέννησης, τον τύπο του τοκετού και την κοινωνική υποστήριξη.
Η επιλόχειος κατάθλιψη έχει μακροπρόθεσμη επίδραση στην ψυχική υγεία καθώς μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο συνεχιζόμενης ή υποτροπιάζουσας κατάθλιψης, έχει επίσης συσχετιστεί με δυσμενείς επιδράσεις στην πρώιμη ανάπτυξη του βρέφους”18, ειδικά μεταξύ των κοινωνικά μειονεκτούν των παιδιών. Οι σοβαρές συνέπειες για το παιδί περιλαμβάνουν αυξημένο κίνδυνο ατυχημάτων, σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου και γενικά υψηλότερη συχνότητα εισαγωγής στο νοσοκομείο.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι η διερεύνηση της επιλόχειας ποιότητας ζωής και της κατάθλιψης μπορεί να είναι χρήσιμη για την καλύτερη φροντίδα των μητέρων και τη βελτίωση της ευημερίας τους.
Βιβλιογραφία
Klier, C. M., Muzik, M., Dervic, K., Mossaheb, N., Benesch, T., Ulm, B., & Zeller, M. (2007). The role of estrogen and progesterone in depression after birth. Journal of psychiatric research, 41(3-4), 273-279.
Nielsen, D., Videbech, P., Hedegaard, M., Dalby, J., & Secher, N. J. (2000). Postpartum depression: identification of women at risk. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 107(10), 1210-1217.
Sadat, Z., Abedzadeh-Kalahroudi, M., Atrian, M. K., Karimian, Z., & Sooki, Z. (2014). The impact of postpartum depression on quality of life in women after child’s birth. Iranian Red Crescent Medical Journal, 16(2)
Wisner, K. L., Perel, J. M., Peindl, K. S., & Hanusa, B. H. (2004). Timing of depression recurrence in the first year after birth. Journal of affective disorders, 78(3), 249-252.
